Anthericum liliago L. Pajęcznica liliowata
z greckiego anthérix oznacza m. in. źdźbło, kłos (nawiązanie do kształtu kwiatostanu) roślina podobna do – Lilium (lilii)
Rodzina: Liliowate (Liliaceae)
W Polskiej Czerwonej Księdze Roślin – gatunek narażony na wyginięcie (VU). Kategoria zagrożenia w WPN- zagrożony (EN) Liczebność: >100 / 100-1000
Pajęcznica liliowata jest byliną, czyli rośliną wieloletnią o niezdrewniałych pędach, osiągającą wysokość do 80 cm. Rośnie w kępach albo w postaci pojedynczych osobników. Charakteryzuje się smukłą i nierozgałęzioną łodygą, a jej równowąskie, trawiaste i rynienkowate liście zebrane są w różyczkę.Na szczycie łodygi białe kwiaty o średnicy 3,5-4 cm. z brązowawymi smugami na płatkach zebrane są w grono (tzn. że kwiaty osadzone są pojedynczo na szypułkach jednakowej długości, rozwijające się w kolejności od dołu ku górze). Szyjka słupka jest charakterystycznie łukowato wygięta, zaś owoc (torebka) jest jajowaty i na szczycie zaostrzony. Kwitnie obficie od maja do czerwca, niekiedy powtórnie jesienią. Na wielkość produkcji nasion mają wpływ sarny, które obgryzają kwiatostany. Stąd jako zabieg ochronny w WPN stosuje się fladrowanie stanowiska tzn. rozwiesza się liny z chorągiewkami odstraszające sarny, które omijają te powierzchnie.
Pajęcznica liliowata jest gatunkiem śródziemnomorskim, którego zwarty zasięg obejmuje południową i środkową Europę, dochodząc na północy po Danię i Szwecję. W Polsce ma wyspowe stanowiska w zachodniej części kraju. Osiąga u nas wschodni kres występowania. Jest jedną z najcenniejszych roślin Wolińskiego Parku Narodowego- a zarazem całej wyspy Wolin- oraz rzadkością w skali Pomorza i Polski. W Parku zaliczona została do roślin bezpośrednio zagrożonych wyginięciem. Jest gatunkiem charakterystycznym dla muraw kserotermicznych (z gr. kserós= suchy, termós= gorący) z klasy Festuco- Brometea. Te ciepłolubne murawy o charakterze stepowym występują w południowo-wschodniej i południowej Europie, zaś w Polsce ekstrazonalnie (z łac. ekstra= na zewnątrz) czyli poza strefą ich właściwego występowania- tylko tam, gdzie warunki lokalne przypominają te ze strefy ich występowania np. na dobrze nasłonecznionych stokach dolin rzecznych. W przypadku WPN są to klifowe zbocza o ekspozycji południowej lub południowo- zachodniej o zróżnicowanym nachyleniu, z podłożem piaszczysto- gliniastym o obojętnym odczynie. Są to najcieplejsze siedliska na wyspie Wolin. Ponieważ zbocza zarastają, z muraw usuwana jest np. śliwa tarnina, siewki drzew, które w przyszłości mogłyby zacienić stok. W przeciwnym przypadku ucierpiałaby na tym pajęcznica jako gatunek światłożądny i ciepłolubny (termofilny, z gr. philéo= lubię). W Parku roślina występuje na dwóch stanowiskach w okolicach Wicka. Na jednym z nich wyróżnia się szczególną żywotnością i liczebnością: cztery z występujących tu skupień zajmują powierzchnię aż 300 m2. Występuje także na klifie nad Zalewem Szczecińskim na wschód od Lubina, lecz stanowisko jest zagrożone przez abrazję.
Poniżej występowanie rośliny w Polsce i na świecie.
opracowały:
mgr Iwona Kamińska, mgr Ewa Lewicka