Ogólne informacje na temat O.O. Warnowo
Obwód Ochronny WARNOWO położony jest w północno-wschodnim rejonie Wolińskiego Parku Narodowego, pomiędzy miejscowościami Międzyzdroje-Warnowo-Wisełka.
Powierzchnia Obwodu wynosi 1113,08 ha. Powierzchnia leśna obejmuje 931,72 ha (83,71%), z czego drzewostany zajmują 904,08 ha, powierzchnie związane z gospodarką leśną 27,64ha. Powierzchnia nieleśna obejmuje 181,36 ha, z czego wody zajmują 149,77 ha.
Zachodnią i północną część O.O.Warnowo tworzą wzniesienia moreny czołowej 60-85m.n.p.m. We wschodniej części zbiegają się dwie rynny glacjalne (rynna jez.Wisełka o dłg. 2km.i rynna jez.Kołczewskiego o dłg.2,5km.) tworząc obniżenie wytopiskowe zajęte przez jeziora:Czajcze, Domysłowskie, Warnowskie i Rabiąż.
Poniżej, zamieszczono wykresy, za pomocą których, mogą Państwo zorientować się, jak wygląda struktura naszego obwodu, pod względem powierzchni, składu gatunkowego i wieku drzewostanów.
Wody
Granicach O.O. Warnowo znajduje się jeden z bardziej interesujących fragmentów WPN – są to cztery jeziora rynnowe, które tworzą jeden kompleks, poprzez łączącą je – Lewińską Strugę. Charakterystyczną i ciekawą cechą tych jezior jest kryptodepresja, co oznacza, że dna tych jezior znajdują się poniżej poziomu morza.
Jeziora są naturalnymi wodopojami dla wielu zwierząt lądowych. Możemy tu spotkać polujące bieliki i rybołowy. Miejsca lęgowe mają tu między innymi: kurki wodne, perkozy dwuczube, łyski, łabędzie nieme, zimorodki, kaczki krzyżówki. Podczas corocznych przelotów odpoczywają na nich liczne gatunki kaczek północnoeuropejskich. Bytuje tu wydra. Rozmnażają się liczne gatunki ryb i płazów. Typowymi przedstawicielami ryb są: szczupak, okoń, węgorz, leszcz, płoć, krąp, lin. Występują tu raki amerykańskie, ważki, chrząszcze i pluskwiaki wodne.
Krótką charakterystykę naszych jezior przedstawia poniższa tabela:
Nazwa jeziora | Powierzchnia w Ha | Średnia głębokość w m | Max. głębokość w m | Kryptodepresja w m |
Warnowskie | 10,10 | 1,3 | 2,1 | 0,7 |
Rabiąż | 14,75 | 1,5 | 2,8 | 1,4 |
Domysłowskie | 47,28 | 1,9 | 3,1 | 1,8 |
Czajcze | 77,64 | 2,9 | 6,0 | 4,7 |
Lasy
Obwód Ochronny Warnowo jest typowo leśnym obszarem z przewagą starych, 100-180 letnich lasów mieszanych. Obejmuje on część największego w parku zwartego kompleksu starodrzewi z przewagą sosny i buka oraz licznymi przestojami dębów w wieku 250-370lat. Lasy te są ostoją, w której znajdują się miejsca rozrodu, żerowania i odpoczynku wielu ssaków: (jeleni, dzików, saren, borsuków, lisów, kun) i ptaków (bielików, myszołowów, kruków). Występuje tu wiele gatunków owadów związanych ze starymi drzewami: (kozioróg dębosz, jelonek rogacz, ciołek matowy, pachnica).
Leśne zespoły roślinne występujące na terenie Obwodu Ochronnego Warnowo:
- LUZULO PILOSAE-FAGETUM
- LUZULO PILOSAE-FAGETUM CLADONIETOSUM
- FAGO-QUERCETUM PETRAEAE TYPICUM
- BETULO-QUERCETUM ROBORIS TYPICUM
- BETULO-QUERCETUM ROBORIS MOLINIETOSUM
- RIBO NIGRI-ALNETUM
- FRAXINO-ALNETUM
Zbiorowiska nieleśne
Powierzchnia nieleśna obejmuje zaledwie 16,29% obszaru Obwodu Ochronnego Warnowo, z tego 82,58% zajmują wody jezior. Nieleśne ekosystemy lądowe o powierzchni 30,17ha reprezentowane są przez następujące zbiorowiska:
- Zarośla łozowe-SALICETUM PENTANORO-CINEREAE-Na terenie WPN jest to stanowisko rzadkie. Największy kompleks położony jest na południowo-zachodnim krańcu jez.Domysłowskiego.
- Szuwar turzycy błotnej-CARICETUM ACUTIFORMIS-Występuje pomiędzy jeziorami Czajczym, a Domysłowskim.
- Ciepłolubne murawy z rzędu FESTUCO-SEDETALIA
- Łąki i pastwiska z rzędu MOLINIETALIA – Największe powierzchnie roślinności łąkowej znajdują się na południowym obrzeżu jeziora Domysłowskiego.
- Zbiorowisko z CALAMAGROSTIS EPIGEJOS. Zbiorowiska z panującym trzcinnikiem piaskowym są rozproszone, stosunkowo największe jej połacie znajdują się przy południowym krańcu jeziora Czajczego.
Atrakcje turystyczne Obwodu Warnowo
1. Szlaki turystyczne
Przez Obwód Ochronny Warnowo, przebiega jeden szlak turystyczny:
- ZIELONY – biegnący z Międzyzdrojów do Kołczewa. Przebiega on przez teren leśny gdzie zobaczyć możemy stare lasy mieszane, obok leśniczówki przy której znajduje się stary, ponad stuletni okaz żywotnika olbrzymiego ( wys.-25m, obwód na wys. 1,30m– 448cm ). Szlak wiedzie przez malowniczy las wzdłuż brzegu jeziora Czajcze.
Zadania ochronne czyli na czym polega nasza praca?
Naszym nadrzędnym celem, realizowanym poprzez szereg różnorodnych prac, jest zabezpieczenie najcenniejszych fragmentów obwodu, stopniowa naturalizacja obszarów zniekształconych, obsługa ruchu turystycznego. Należy pamiętać, iż wszystkie zabiegi wykonywane w Parku Narodowym, wynikają z potrzeb przyrodniczych, a nie gospodarczych. Realizujemy to poprzez:
1. Hodowla lasu
Zadania hodowlane obejmują szereg czynności polegających przede wszystkim na wspomaganiu naturalnego odnawiania się drzewostanów, poprzez tzw. poprawki, uzupełnienia i dolesienia. Polega to na tym, iż staramy się uzupełniać sadzonkami wyhodowanymi na szkółce leśnej, niektóre luki – jakie powstały w miejscach gdzie drzewostan nie w pełni odnowił się naturalnie, czyli tam gdzie naturalna siewka powstała z nasiona nie wykiełkowała bądź obumarła. Nazwa zabiegu zależy od wieku w jakim się sadzonki wprowadza-najwcześniej są poprawki, później uzupełnienia, a najpóźniej, kiedy drzewostan jest już młodnikiem-dolesienia.
Oprócz tych czynności, wykonuje się także zabiegi hodowlane zwane czyszczeniami wczesnymi i późnymi. Zabiegi te wykonujemy na powierzchniach o zniekształconym składzie gatunkowym. Czynności te mają za zdanie usuwanie z drzewostanu w fazie młodnika, tych drzewek, które zostały ukształtowane źle, są krzywe, albo wykształcają grube i długie gałęzie ograniczające przestrzeń do życia innym drzewkom oraz usuwanie nadmiaru drzewek w celu rozluźnienia zwarcia. Nie warto jednak martwić się o los tych drzewek, gdyż przestrzeń jaka powstanie w wyniku ich wycięcia natychmiast zostanie wykorzystana przez te drzewka jakie pozostają. Czyszczenia przeprowadza się w różnym wieku drzewek w młodniku stąd nazwa wczesne i późne.
Kolejnym etapem pielęgnacji drzewostanu są cięcia przebudowy zabiegi zwane również trzebieżami. Podczas tych zabiegów usuwamy “niepożądane” drzewa, jednak teraz kierujemy się tzw. selekcją pozytywną czyli dajemy możliwość rozwoju tym gatunkom drzew, które są pożądane na danym siedlisku i najlepiej rokują na przyszłość. Stopniowo zmniejszamy udział gatunków obcych i negatywnie wpływających na siedlisko, umożliwiając dynamiczny i prawidłowy rozwój zbiorowisk.
Do innych czynności z dziedziny hodowli lasu należy także zbiór nasion drzew, z których później na szkółce hodowane są sadzonki do poprawek, uzupełnień i zalesień. Pozyskiwanie nasion z drzewostanów naszego obwodu gwarantuje, iż sadzonki jaki otrzymamy są potomstwem “naszych” drzew, a więc są przystosowane do lokalnych warunków i urosną zdrowe tak jak ich “rodzice.” Na terenie obwodu znajduje się 0,50ha Szkółka Gospodarcza, na której produkuje się materiał sadzeniowy na potrzeby WPN.
Prowadzona jest przebudowa drzewostanów na gruntach porolnych mająca na celu dostosowanie składu gatunkowego do siedliska Grunty porolne w Obwodzie Ochronnym Warnowo zajmują powierzchnię 104,94ha. Do przebudowy zakwalifikowanych jest 74,59ha. W trakcie realizacji jest 47,74ha.
2. Ochrona lasu
Do typowych zadań zakresu ochrony lasu w O.O. Warnowo należy min. kontrola stanu sanitarnego drzewostanów. Oznacza to w praktyce:
- wykładanie pułapek feromonowych (substancje zapachowe naśladujące zapach samicy w czasie rujki), dzięki którym możemy zorientować się jaka jest liczebność szkodnika, na podstawie której możemy określić zagrożenie masowym pojawem owadów,
- inwentaryzacja występowania posuszu
- kontrola występowania “szkodników” wtórnych i pierwotnych
- kontrola wpływu zwierząt na las (jeleniowate, dzik, zając)
Prowadzimy także szereg zabiegów ochronnych, mających zminimalizować szkody, jaki w uprawach i młodnikach czyni zwierzyna – szczególnie chodzi o jeleniowate.
Kolejnymi zadaniami z jakimi musimy się zmierzyć jest szereg zagadnień związanych z szeroko rozumianą ochroną przyrody. Obejmuje to szereg czynności wykonywanych zarówno w ekosystemach leśnych jak i nieleśnych.
Przykładem może być ochrona pożytecznej fauny, tak by znajdowała ona w naszym obwodzie spokój, właściwe warunki do życia i rozmnażania. Przykładem jest pozostawianie wszystkich drzew dziuplastych oraz tzw. “posuszu jałowego”. Obejmuje to przede wszystkim ptaki, pożyteczne owady, gady, płazy i ssaki. Ochronie podlega także flora.
3. Turystyka
Zadania wynikające z tego działu, są związane z takim przygotowaniem naszego Obwodu, abyśmy mogli przyjąć Państwa – naszych gości w sposób godny i bezpieczny. Nasze działania obejmują przygotowanie całej infrastruktury turystycznej znajdującej się na terenie obwodu, a więc:
- szlaków turystycznych
- ścieżek dojściowych i spacerowych
- konserwacji i wymiany takich urządzeń jak stoły, wiaty, tablice, plansze, kosze na śmieci,
4. Monitoring
Do zadań związanych z monitoringiem zaliczyć można:
- codzienne odczyty temperatury, kierunku i siły wiatru, opadów itp. na stacji meteorologicznej w Warnowie
- tygodniowe i miesięczne odczyty poziomu wód powierzchniowych (w pięciu punktach)
- miesięczne odczyty poziomu wód gruntowych (w dwóch punktach)
- całoroczne obserwacje fenologi fauny i flory
- inwentaryzacje mrowisk
Obsadę leśnictwa stanowią:
- Leśniczy – Andrzej Jabłonka
- Podleśniczy – Łukasz Potocki
Dane teleadresowe:
Obwód Ochronny Warnowo
Warnowo 10
Tel: (091)3264-098
Szanowni Państwo,
zapraszając serdecznie do zwiedzania atrakcji turystycznych naszego obwodu, apelujemy jednocześnie o przestrzeganie Regulaminu Wolińskiego Parku Narodowego, z którym możecie Państwo zapoznać się korzystając z licznych tablic informacyjnych.
Zechciejcie Państwo docenić nasz trud i poniesione koszty, jakich wymaga utrzymanie, naprawa i konserwacja urządzeń turystycznych.
W zamian, jeżeli w czasie Państwa wędrówek po szlakach O.O. Warnowo spotkają Państwo ludzi w mundurach leśnych, z całą pewnością mogą Państwo liczyć na ich pomoc i życzliwość.
Opracowanie: Marek Szwarc