Drosera rotundifolia L. Rosiczka okrągłolistna
z greckiego drósos= rosa, droserós= zwilżony rosą, nazwa nawiązuje do lśniących włosków gruczołowatych pokrywających blaszkę liściową, z łacińskiego rota= koło, krąg, fólium= liść co nawiązuje do kształtu liści rośliny
Rodzina: Rosiczkowate (Droseraceae)
W Polskiej Czerwonej Księdze Roślin -gatunek narażony na wyginięcie (VU). Kategoria zagrożenia w WPN- krytycznie zagrożony (CR) Liczebność w osobnikach na terenie WPN: 100-1000
Rosiczka okrągłolistna jest niewielką byliną żyjącą 5-6 lat, dorastającą do 25 cm wysokości. Jej liście, okrągłe, osadzone na długich ogonkach, przy samej ziemi tworzą niewielką różyczkę, z której wyrasta bezlistny pęd kwiatonośny, zakończony kwiatostanem zwanym kłosowatym skrętkiem (skrętek należy do typu kwiatostanów wierzchotkowatych tzn. oznaczających się ograniczonym wzrostem i wieloosiowym sposobem rozgałęziania się, na szczycie osi głównej wyrasta kwiat zamykający jej wzrost, pod nią powstają boczne odgałęzienia przedłużające pęd wydające nowe kwiaty i znowu kończące wzrost; skrętek stanowi wierzchotkę jednoramienną tzn. wydłużanie osi kwiatostanu odbywa się za pomocą jednego pędu bocznego w tym przypadku wyrastającego w płaszczyźnie prostopadłej do osi kwiatowej, zawsze w tym samym kierunku). Kwiaty rosiczki są drobne, o zielonym kielichu i białej koronie, złożonej z pięciu podłużnych płatków. Okres kwitnienia trwa od czerwca do sierpnia. Owocem jest jajowata torebka.
Rosiczka rośnie na torfowiskach, gdzie podłoże jest silnie zakwaszone, a substancje pokarmowe występują w formie związków organicznych wielkocząsteczkowych nieprzyswajalnych przez rośliny, w związku z tym niedobory azotu uzupełnia „łapiąc” owady. Należy do grupy roślin owadożernych. Na górnej powierzchni liści rośliny znajdują się liczne czerwone włoski (nawet do 200 na jednym liściu), każdy zakończony niewielką główką, na której lśni kropelka przezroczystej cieczy. Kropelki te pełnią rolę powabni, przypominają bowiem kropelki nektaru. Ciecz ta jest bardzo lepka. Kiedy owad usiądzie na liściu i przyklei się do liścia, chcąc się uwolnić z pułapki wykonuje gwałtowne ruchy, przez co oblepia się coraz bardziej. Podrażnione włoski przyciskają ciało owada do blaszki liściowej i równocześnie zaczynają wydzielać substancje trawiące (rozkładające białko), które rozpuszczają ciało schwytanego zwierzęcia- z wyjątkiem pancerza chitynowego. W ten sposób powstaje pożywny sok wchłaniany przez włoski. Następnie liść wraca do normalnego stanu, a na główkach włosków znów pojawia się zdradziecka rosa. Włoski są niezwykle wrażliwe na podrażnienia mechaniczne, zginanie włoska powoduje już kawałek włosa ludzkiego o wadze 0,000822 g. Rosiczki „łapią” mniejsze owady jak komary, muchy czy mrówki, które mają zbyt mało siły by oderwać się od włoska.
Rosiczka okrągłolistna jest gatunkiem cyrkumborealnym (patrz rozdział o pomocniku baldaszkowatym). Występuje w Eurazji, Ameryce Północnej i na Grenlandii. W Europie południowej występuje tylko w górach. Jest jednym z trzech gatunków rosiczek występujących w naszym kraju. Roślina ta ma liczne stanowiska w północnej i środkowowschodniej części Polski, natomiast w zachodniej jest ich niewiele. Jest gatunkiem charakterystycznym dla torfowisk wysokich z klasy Oxycocco- Sphagnetea. Torfowiska wysokie zasilane są wyłącznie lub przeważnie przez wody opadowe. Ruch wody w takich zbiorowiskach odbywa się pionowo. Roślina ta występuje też na części torfowisk przejściowych, wyjątkowo na brzegach skąpożywnych jezior i w wilgotnych obniżeniach wśród nadmorskich wydm. Siedliska takie nie występują na terenie Wolińskiego Parku Narodowego, dlatego rosiczka jest tu sporadyczna- została znaleziona tylko na śródleśnym torfowisku przejściowym w okolicach Wisełki. Najpoważniejszym zagrożeniem dla tego gatunku jest odwadnianie podłoża. W ramach zabiegów ochronnych dotyczących rośliny na ww. torfowisku zabronione są wszelkie prace melioracyjne, usuwana jest z jego powierzchni też wierzba, aby poprawić stosunki wodne (ograniczając ubytki wody przez ograniczenie transpiracji).
Poniżej występowanie rośliny w Polsce i na świecie.
opracowały:
mgr Iwona Kamińska, mgr Ewa Lewicka