
Informacje ogólne i zasady prowadzenia badań naukowych
Jedną z ważniejszych funkcji parku narodowego jest udostępnienie jego obszaru do badań naukowych. Ze względu na status ochronny bardzo cennego obszaru przyrodniczego oraz możliwość prowadzenia długoletnich badań porównawczych w możliwie stałych warunkach szczególnie cenne są stałe powierzchnie doświadczalne. Również różnorodność siedlisk oraz występujących roślin i zwierząt w naturalnych warunkach jest wybitnym walorem do prowadzenia badań zwłaszcza przyrodniczych z zakresu botaniki, zoologii, leśnictwa itp.
Badania naukowe mogą być prowadzone na podstawie każdorazowej zgody dyrektora Parku po zasięgnięciu opinii Rady Naukowej Parku. Pracownik bądź zakład naukowy lub uczelnia przedstawia dyrektorowi pisemny wniosek z podaniem tematyki badawczej, metodyki i czasu prowadzenia badań w Parku. Szczególnie ważne jest przedstawienie ingerencji w środowisko przyrodnicze jak np. wykopy, zbiór okazów, trwałe znakowanie w terenie, badania rzadkich i chronionych gatunków bądź rezerwatów. Dyrektor Parku po zasięgnięciu opinii Rady Parku jeżeli zakres badań w znaczący sposób nie zagraża przyrodzie, wyraża pisemna zgodę na prowadzenie badań. W zgodzie tej zawarte są określone dla danego tematu warunki jak miejsce badań, termin, uzgodnienie ze służbą terenową, wypełnienie ankiety ewidencyjnej, zobowiązanie przekazania wyników badań itp. Prowadzenie badań naukowych w Parku jest o tyle korzystne, że Park posiada pełną dokumentację wykonanych badań. Szczególnie pomocna jest biblioteka Parku, która w zbiorach swoich posiada opracowania wykonane w Parku oraz literaturę pomocnicza głównie z dziedzin nauk przyrodniczych, geografii, geologii, hydrologii itp.
Historia
Historia prowadzonych badań naukowych na terenie WPN
Woliński Park Narodowy został utworzony w 1960 roku. Jednak uzasadnienie przyrodnicze decyzji Rady Ministrów było oparte na wieloletnich badaniach naukowych pracowników Uniwersytetu A. Mickiewicza w Poznaniu. Zespół w składzie prof. dr Adam Wodziczko, prof. dr Jarosław Urbański i prof. dr Zygmunt Czubiński są autorami podstawowej dokumentacji w sprawie utworzenia Parku. Są też pionierami badań naukowych na obszarze projektowanego Wolińskiego Parku Narodowego. Badania swoje prowadzili już od 1946 roku. W latach późniejszych do zespołu dołączyli również prof. dr Hanna Piotrowska wybitny botanik i znawca flory Parku oraz wyspy Wolin oraz prof. dr Jan Rafalski.W badaniach geograficznych pionierem był prof. dr B. Krygowski, kierownik Katedry Geografii UAM w Poznaniu a później jego uczeń prof. dr Andrzej Kostrzewski, który do czasów współczesnych kontynuuje wiele programów badawczych na wyspie Wolin. Szczególną, bo ponad 30 – letnią aktywność naukową prowadzi Studenckie Koło Naukowe Geografów UAM, które wydało już 4 własne monografie geograficzne o regionie.
Znaczenie badań naukowych
Rola badań naukowych jest bardzo istotna dla poznania i ochrony przyrody Parku. Żeby właściwie wykonywać ochronę przyrody parku narodowego wpierw należy poznać jego warunki geograficzne, klimatyczne, zasoby przyrody nieożywionej, nieożywionej oraz zagrożenia. Takie dane mogą dać tylko wieloletnie i interdyscyplinarne badania naukowe. Dlatego każde badania wnoszą wiedzę do poznania wartości Parku i tym samym mają wpływ na racjonalna jego ochronę, są podstawą opracowania planu ochrony bądź zabiegów ochrony czynnej, restytucji gatunków, zbiorowisk, siedlisk itp.
Bibliografia parku
Park posiada wydaną drukiem bibliografię (dwa wydania), która obejmuje spisem wszystkie, które udało się ustalić źródła pisane jak publikacje, opracowania, kartografię itp. Jest to podstawowa pozycja przy planowaniu bądź realizacji prac naukowo badawczych, prac dyplomowych, licencjackich, artykułów, publikacji, opracowań fachowych itp.
Tematy badawcze
Badania naukowe prowadzone w Wolińskim Parku Narodowym:
Jednostka prowadząca | Temat prowadzonych badań | Planowany rok zakończenia |
Kierownik |
Stacja Monitoringu Środowiska Przyrodniczego w Białej Górze, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu | Morfodynamika wybrzeży klifowych | 2021 | dr Jacek Tylkowski |
Stacja Monitoringu Środowiska Przyrodniczego w Białej Górze, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu | Uwarunkowania przyrodnicze i antropogeniczne funkcjonowania struktury krajobrazowej wyspy Wolin | 2021 | dr Jacek Tylkowski |
Stacja Monitoringu Środowiska Przyrodniczego w Białej Górze, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu | Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego | 2021 | dr Jacek Tylkowski |
Zakład Teledetekcji i Kartografii, Instytut Nauk o Morzu, Wydział Nauk o Ziemi, Uniwersytet Szczeciński |
Kształtowanie wybrzeży klifowych pod wpływem lokalnych i globalnych procesów sprawczych ujętych w zróżnicowanych skalach czasowych | 2019 | dr Paweł Terefenko |
KRAMEKO SP. z o. o. | Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 w latach 2015-2018 w zakresie gatunków roślin – chrobotki | 2019 | mgr inż. Ryszard Krynicki |
Zakład Hydrochemii i Biologicznych Zasobów Wód, Wydział Nauk o Żywności i Rybactwa, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie |
Badania ichtiologiczne z zakresu śledzenia dynamiki zmian ichtiofauny polskich wód przybrzeżnych ze szczególnym uwzględnieniem Zatoki Pomorskiej | 2018 | dr hab. inż. Katarzyna Stepanowska, prof. ZUT |
Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy | Monitoring gatunków i siedlisk przyrodniczych ze szczególnym uwzględnieniem specjalnych obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 w latach 2015-2018 w zakresie siedlisk przyrodniczych – Nympheion, Potamion | 2018 | dr inż. Krystian Szczepański, ekspert lokalny – dr Katarzyna Bociąg |
Zakład Ekologii Wód, Instytut Morski w Gdańsku | Pilotażowe wdrożenie monitoringu gatunków i siedlisk morskich w latach 2015-2018 – fitobentos | 2018 | dr Lidia Kruk-Dowgiałło |
Zakład Ekologii Wód, Instytut Morski w Gdańsku | Pilotażowe wdrożenie monitoringu gatunków i siedlisk morskich w latach 2015-2018 – ssaki bałtyckie | 2018 | dr Lidia Kruk-Dowgiałło |